Εν Μπιζανίω 20 Φεβρουαρίου 1913
Αγαπητέ Συνάδελφε
Σε χαιρετώ
Σε, που θα έχης την τύχη να ανοίξης το πέλμα του όπλου αυτού, θα εύρης την πεντάρα αυτή και να πάρης ένα τσιγάρο, να το καπνίσης στην υγεία μου.
Το όπλο αυτό το έφερα επί πέντε έτη.
Το δόξασα και με δόξασε και τώρα αναγκάζομαι, να το εγκαταλείψω, λόγω τραυματισμού μου.
Πέρασα τόσες και τόσες στιγμές και δεν το εγκατέλειψα και εάν η πατρίς σε χρειασθή, να το τιμήσης.
Αγαπητέ Συνάδελφε
Σε χαιρετώ
Σε, που θα έχης την τύχη να ανοίξης το πέλμα του όπλου αυτού, θα εύρης την πεντάρα αυτή και να πάρης ένα τσιγάρο, να το καπνίσης στην υγεία μου.
Το όπλο αυτό το έφερα επί πέντε έτη.
Το δόξασα και με δόξασε και τώρα αναγκάζομαι, να το εγκαταλείψω, λόγω τραυματισμού μου.
Πέρασα τόσες και τόσες στιγμές και δεν το εγκατέλειψα και εάν η πατρίς σε χρειασθή, να το τιμήσης.
Νικ. Καβαδίας
Κοθρέα- ένωσις Κεφαλληνίας
Ο Λάμπης Βολονάκης, λοχίας του Α’ λόχου του 17ου Συντάγματος Πεζικού υπηρετούσε στη Μικρά Ασία το 1920. Καθαρίζοντας το όπλο του βρήκε το σημείωμα και τη πεντάρα.
Τα φύλαξε μέχρι την επιστροφή του στην πατρίδα και τα κατέθεσε στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρία της Ελλάδος.
ΠΗΓΗ: Περιοδικό ΖΩΣΙΜΑΔΕΣ (τεύχος 22 Οκτ Νοεμ Δεκ 2007)
ΣΧΕΤΙΚΑ
Η αυτοθυσία του Νικολάκη Εφέντη
(από τα Πρωϊνά Νέα αλλά και σε φόρουμ φιλάθλων - bluevayeros- του ΠΑΣ)
Σήμερα, κατά την 96η επέτειο από την απελευθέρωση της ιστορικής και θρυλικής πόλεως των Ιωαννίνων και που την εορτάζουμε με κάθε επισημότητα και λαμπρότητα, έχουμε εθνικό χρέος να θυμηθούμε, πέραν των άλλων επώνυμων και ανώνυμων πρωτεργατών, και την αυτοθυσία του ήρωα Ομογενούς μας εκ Μ.Ασίας «Νικολάκη Εφέντη».
Φοβούμαι, ότι ελάχιστοι Έλληνες, αλλά και Ηπειρώτες, ακόμη δε και Γιαννιώτες γνωρίζουν την τεράστια εθνική προσφορά και συμβολή του για την επίτευξη του τελικού στόχου του Ελληνικού Στρατού το 1913, που ήταν η απελευθέρωση της πόλεως των Ιωαννίνων και του μεγαλύτερου τμήματος της Ηπείρου, όπως δεν γνωρίζουν και το τραγικό τέλος του ιδίου και ολόκληρης της οικογένειας του.
Και ακόμη, ανησυχώ, ότι το Ελληνικό Κράτος δεν τίμησε όσο θα έπρεπε και όσο θα άξιζε την μνήμη του υπέροχου εκείνου ομογενούς μας και Αξιωματικού του Τουρκικού Στρατού στα Ιωάννινα.
Ο Νικολάκη Εφέντης, του οποίου το πραγματικό όνομα, κατά πάσα πιθανότητα, ήταν Νικόλαος Μιζαντζιόγλου, ανήκε στους πολλούς ομογενείς μας αξιωματικούς του Τουρκικού Στρατού στα Ιωάννινα και υπηρετούσε ως Λοχαγός (κατ΄ άλλους ως Υπολοχαγός) του Μηχανικού, και ήταν συνεργάτης του Γκολτς Πασά κατά την κατασκευή των Οχυρών Μπιζανίου και μετά του ανετέθη η συντήρησή τους.Όταν περί τα τέλη Ιανουαρίου του 1913 ο Ελληνικός Στρατός αποφάσισε, ύστερα από πολλές δυσκολίες, πολλές αποτυχίες και πολλές θυσίες, να κάνει την οριστική γενική επίθεση για την πτώση του Μπιζανίου και την απελευθέρωση της πόλεως των Ιωαννίνων, είχε ένα μεγάλο πρόβλημα, σχετικά με τα μέχρι τότε απόρθητα οχυρά του Μπιζανίου και ειδικότερα του οχυρού «ΣΚΥΛΛΑ», διότι δεν είχαν καθόλου πληροφορίες περί αυτών.
Θα έπρεπε, λοιπόν, οι Μυστικές Ελληνικές Υπηρεσίες στα σκλαβωμένα Ιωάννινα να πληροφορηθούν την ακριβή θέση, την κατασκευή, την επάνδρωση και τον εξοπλισμό των οχυρών αυτών, για να μπορέσουν να σχεδιάσουν και να πετύχουν την κατάληψη της πόλεως των Ιωαννίνων.
Κατά την περίοδο εκείνη άμεσα υπεύθυνος των Μυστικών μας Υπηρεσιών, έναντι του Ελληνικού Στρατού ήταν ο Έλληνας υποπρόξενος στα Ιωάννινα Νικ. Χαντέλης, του οποίου η καταγωγή ήταν από τα Κάτω Πεδινά Ζαγορίου Ιωαννίνων.
Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, οργανώθηκε μια ιδιαίτερα μυστική σύσκεψη στη Μητρόπολη των Ιωαννίνων, υπό του τότε Μητροπολίτη Γεβράσιου, στην οποία συμμετείχαν ο Νικόλαος Χαντέλης και ο Αθανάσιος Τσεκούρας.
Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, οργανώθηκε μια ιδιαίτερα μυστική σύσκεψη στη Μητρόπολη των Ιωαννίνων, υπό του τότε Μητροπολίτη Γεβράσιου, στην οποία συμμετείχαν ο Νικόλαος Χαντέλης και ο Αθανάσιος Τσεκούρας.
Κατά την σύσκεψη αυτή αποφασίστηκε να εντοπισθεί, κατά τον πλέον μυστικό τρόπο, ο γνωστός ομογενής αξιωματικός του Τουρκικού Στρατού στα Ιωάννινα Νικολάκη Εφέντης, που ήταν ο αρμόδιος συντηρητής των οχυρών και επομένως γνώριζε αυτά πολύ καλά και με κάθε λεπτομέρεια..
Την αποστολή αυτή ανέλαβε ο Αθ. Τσεκούρας, ο οποίος αφού, με άκρα μυστικότητα, συναντήθηκε με αυτόν, του ζήτησε να συνδεθεί με τον Μητροπολίτη, το οποίο και πέτυχε.
Θα πρέπει εδώ να επισημανθεί ότι από τα κορυφαία στελέχη, κατά την πολεμική εκείνη περίοδο, των Μυστικών μας Υπηρεσιών στα Ιωάννινα ήταν ο Ιωάννης Λάππας, το σπίτι του οποίου είχε μετατραπεί σε κέντρο κρυπτογραφικών εγκαταστάσεων του αγώνα.
Ο Μητροπολίτης ζήτησε από τον Νικολάκη Εφέντη, αφού του υπογράμμισε την ελληνική καταγωγή του και του επεσήμανε την σπουδαιότητα, την ιερότητα, και την κρισιμότητα του αγώνα, να του δώσει πλήρη αντίγραφα των σχεδίων των οχυρών του Μπιζανίου και ιδιαίτερα του ονομαζόμενου οχυρού «ΣΚΥΛΛΑ».
Ο Μητροπολίτης ζήτησε από τον Νικολάκη Εφέντη, αφού του υπογράμμισε την ελληνική καταγωγή του και του επεσήμανε την σπουδαιότητα, την ιερότητα, και την κρισιμότητα του αγώνα, να του δώσει πλήρη αντίγραφα των σχεδίων των οχυρών του Μπιζανίου και ιδιαίτερα του ονομαζόμενου οχυρού «ΣΚΥΛΛΑ».
Πράγματι ο Νικολάκη Εφέντης, υπακούοντας στη φωνή της πατρογονικής ελληνικής καταγωγής του πείστηκε και μέσα στο σπίτι του Ιωάννη Λάππα σχεδίασε κρυφά και επί δύο συνεχείς νύχτες τα οχυρά και τα παρέδωσε σ΄ αυτόν, ο οποίος στη συνέχεια, μέσω ενός χωρικού αγγελιοφόρου, τα έστειλε στο Ελληνικό Στρατηγείο στο Εμίν Αγά, και ακολούθησε την 21η Φεβρουαρίου η, ύστερα από 500 χρόνια σκλαβιά, απελευθέρωση της πόλεως των Ιωαννίνων.
Η μεγάλη σημασία της ηρωικής αυτής πράξεως του Νικολάκη Εφέντη είναι ανυπολόγιστη και είναι άγνωστο εάν κατά την περίοδο εκείνη χωρίς αυτόν θα είχε επιτευχθεί η πτώση του Μπιζανίου, και η απελευθέρωση των Ιωαννίνων.
Όμως, το τέλος του Νικολάκη Εφέντη και της οικογένειάς του ήταν τραγική, Όταν συνελήφθη, ως αιχμάλωτος, από το Ελληνικό Στρατό και τον παρουσίασαν στον Αρχιστράτηγο Διάδοχο, αυτός τον ρώτησε τι θα ήθελε ως αντάλλαγμα για την μεγάλη του προσφορά.
Εκείνος του απάντησε απολύτως τίποτε, παρά μόνο να μείνει απολύτως μυστική η ηρωική του πράξη και δια της ανταλλαγής των αιχμαλώτων να επιστρέψει στη Σμύρνη, όπου ήταν η οικογένειά του.
Δυστυχώς, όμως, λόγω κάποιου επιπόλαιου και αφελούς ενθουσιώδους δημοσιογράφου, που δημοσίευσε στην εφημερίδα του το γεγονός, το πληροφορήθηκαν οι Τούρκοι, και όταν αποβιβάστηκε, με τους άλλους ανταλλαγέντες αιχμαλώτους στην Σμύρνη κρατήθηκε αμέσως από τις τοπικές αρχές και, ύστερα από φρικτά βασανιστήρια, εκτελέστηκε.
Το τραγικότερο δε είναι ότι την ίδια τύχη είχαν και όλα τα μέλη της οικογένειάς του, τα οποία επίσης θανατώθηκαν στη Σμύρνη.Εκτιμώ, ότι η προσφορά και η αυτοθυσία του Νικολάκη Εφέντη ήταν από τις μεγαλύτερες του έθνους μας.
Για το λόγο αυτό είναι χρέος του Δήμου και του Ελληνικού Κράτους να τιμηθεί και να τιμάται κάθε χρόνο ο ήρωας και εθνομάρτυρας αυτός κατά τον καλλίτερο, επισημότερο και ουσιαστικότερο τρόπο.
3 σχόλια:
Τι να πρωτοθαυμάσω σε αυτή την ανάρτηση το σθένος και την αγωνιστικότητα του λοχία Νίκου Καβαδία ή τη φιλοπατρία του Νικολάκη εφέντη και την ικανότητα της τότε...ΚΥΠ - αλλά και την ασυναγώνιστη βλακεία του δημοσιογράφου;Κι αν τα συγκρίνω με τα πιο πρόσφατα (...ας πούμε "κρίση στα Ίμια")θλίψη, μεγάλη θλίψη...Τέοιες αναδρομές δίνουν θάρρος.
Ακριβώς όπως τα λες φίλε Ν. Αυτά με εντυπωσίασαν και μένα.
Δεν έμεινα στα τυπικά σε λόους και πανυγήρεις αν και θάβρισκα άφθονο υλικό.
Να σταθούμε ξανά στον Κεφαλονίτη Καβαδία που πολέμησε επί πέντε χρόνια και αφήνει την πεντάρα στο κοντάκι του όπλου μαζί με παραινέσεις να τιμηθεί το όπλο.
Πολλές φορές σκέφτηκα που θάταν τα σύνορα της πατρίδας μας, χωρίς εκείνους τους πολέμους και τις εύστοχες κινήσεις στην Μακεδονία τη Θράκη που παρά τρίχα ξέφυγαν από τους Βουλγάρους αλλά και στο Αιγαίο με το θωρηκτό Αβέρωφ και τον Κουντουριώτη. Μετά ήρθε η παρακινδυνευμένη εκστρατεία στα βάθη της Μικράς Ασίας, ο διχασμός και η καταστροφή του 1922.
Να πω ότι τότε ήταν όλοι στην ίδια μοίρα και ο άκρατος πλουτισμός δεν έφτανε στα μάτια όλων, πολέμησαν με αυτοθυσία για το κοινό καλό. Σήμερα είναι έτοιμοι να κάνουν τα πάντα για να κερδίσουν μια θέση προτεραιότητας στο φανάρι στη διασταύρωση. Γίναμε η κοινωνία των υποκοριστικών (δουλίτσα, φαγάκι, ταξιδάκι, μπανάκι, μαθηματάκι κ.ο.κ.)
Για τον Νικολάκη Εφέντη έτυχε πριν χρόνια να ακούσω την ιστορία στην τηλεόραση από έναν από τους πρωταγωνιστές μάλλον τον Λάπα.
Δεν είναι γνωστό ότι τα οχυρά του Μπιζανίου δεν κατελήφθησαν από τον Ελληνικό Στρατό, αλλά παρεδόθησαν από τους Τούρκους. Αυτό οφείλεται στον ταγματάρχη Βελισσαρίου που αυτοβούλως, χωρίς επίσημη διαταγή – μέσω των στενών της Μανωλιάσας και στη συνέχεια από τον κάμπο μεταξύ Αμπελιάς και Πεδινής βρέθηκε στην Ανατολή –σχεδόν στα Γιάννενα – παρακάμπτοντας τα οχυρά του Μπιζανίου και αποκόπτοντας τις τουρκικές δυνάμεις. Δηλαδή η θυσία του Νικολάκη Εφέντη δεν χρειαζόταν σε τελική ανάλυση όπως ήρθαν τα πράγματα.
Ο ουσιαστικός ελευθερωτής των Ιωαννίνων είναι ο ταγματάρχης Βελισσαρίου επικεφαλής δύναμης ευζώνων.
Σε εκείνη λοιπόν την εκπομπή στο τέλος ο Λάπας δάκρυσε όταν θυμήθηκε τη συνάντηση που είχε με τον μητροπολίτη Γερβάσιο –μετά τον τραγικό χαμό του Νικολάκη Εφέντη- όταν του είπε του μητροπολίτη ΤΟΝ ΠΗΡΑΜΕ ΣΤΟ ΛΑΙΜΟ ΜΑΣ.
Αυτά από εδώ και τότε.
ΣΗΜ. Τις προάλλες διάβαζα για τον αγώνα στη θάλασσα του Ναυτικού στους Βαλκανικούς πολέμους για την ελευθέρωση των νησιών του Αιγαίου, με λύπη μου άγνωστα πράγματα. Πόσες ώρες διδάσκεται η Ιστορία στα Σχολεία μας και επί πόσα χρόνια τα ίδια και τα ίδια κεφάλαια;
Ήταν ο Τσεκούρας κι΄όχι ο Λάππας τότε στην τηλεόραση.
Δημοσίευση σχολίου