Πέμπτη 26 Ιουνίου 2014

Και πάλι για την τράπεζα θεμάτων

Και πάλι για την τράπεζα θεμάτων

Του Στέλιου Μαρίνη στην alfavita

Στη χώρα που το αυτονόητο είναι ζητούμενο, έχουμε φτάσει στο σημείο να θριαμβολογούμε όταν τα θέματα των Πανελλαδικών εξετάσεων δεν έχουν λάθη ούτε υπερβολικές δυσκολίες ή παγίδες, όπως τα φετινά. Η πραγματικότητα που δεν αλλάζει από το επίπεδο των θεμάτων είναι ότι οι εξετάσεις αυτές δεν έχουν κανένα παιδαγωγικό έρεισμα, τα θέματα που θεωρούμε «καλά» δεν είναι συμβατά με τη διδασκαλία του σχολείου ούτε προσαρμοσμένα στους διακηρυττόμενους στόχους του Αναλυτικού προγράμματος. Οι Πανελλαδικές είναι διαγωνισμός – διαγκωνισμός του οποίου οι απαιτήσεις διαστρεβλώνουν όλη την εκπαιδευτική διαδικασία του σχολείου.

Από φέτος αυτή η διαστρέβλωση της παιδαγωγικής εργασίας του σχολείου κατεβαίνει στην Α’ Λυκείου. Ο νέος τρόπος διεξαγωγής των γραπτών εξετάσεων στο Λύκειο σε συνδυασμό αφενός με τη συμμετοχή του σχολικού βαθμού στον υπολογισμό των μορίων εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αφετέρου με την αυστηροποίηση των προϋποθέσεων για την προαγωγή των μαθητών θα έχει τραγικές συνέπειες για τα παιδιά κυρίως των φτωχών οικογενειών, όπως θα φανεί πολύ σύντομα.

Ο στόχος των αλλαγών είναι προφανής: Βίαιος ταξικός διαχωρισμός των παιδιών, πρόωρη ώθησή τους στις ιδιωτικές τεχνικές – επαγγελματικές σχολές ή  στην αγορά «εργασίας» - ευφημισμός της ανεργίας -, αύξηση του αριθμού των «διαθέσιμων» εκπαιδευτικών, και άρα των απολύσεων και ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης.

Ας δούμε τις κύριες παραμέτρους του προβλήματος:

1. Πολλοί παιδαγωγοί αρνούνται παντελώς τη βαθμολογία ως μέσο αξιολόγησης. Ωστόσο και όσοι από τους ειδικούς της εκπαιδευτικής αξιολόγησης την αποδέχονται, τονίζουν τη σημασία που έχει η κατασκευή ενός τεστ – διαγωνίσματος και θέτουν προϋποθέσεις για την κατασκευή του οι οποίες δεν συμβιβάζονται με τη μέθοδο της κλήρωσης θεμάτων που δεν είναι συνδεδεμένα με τους διδακτικούς στόχους που έχει θέσει ένας εκπαιδευτικός για μια συγκεκριμένη τάξη.

2. Σε κάθε μορφή αξιολόγησης, τα αξιολογούμενα υποκείμενα προσανατολίζονται, αν και όχι πάντα επιτυχώς, να δράσουν προς την κατεύθυνση που θα τους αποδώσει το καλύτερο αποτέλεσμα. Ο θεσμός της τράπεζας θεμάτων θα προσανατολίσει τις προσπάθειες των μαθητών προς την κατεύθυνση εκμάθησης των θεμάτων αυτών. Το φροντιστήριο, η παπαγαλία, η αδιαφορία για κάθε τι που δεν θα αξιολογηθεί ματαιώνει κάθε απόπειρα του δασκάλου να θέσει και να υπηρετήσει παιδαγωγικούς στόχους που δεν φαίνεται να έχουν το ίδιο αποτέλεσμα.

3. Ο φιλότιμος εκπαιδευτικός θα βρεθεί σε αδιέξοδο. Η τάξη μετατρέπεται σε κυνήγι χρόνου για να λυθούν τα πιθανά θέματα. Η ασκησιολογία καταβροχθίζει τους στόχους της εμβάθυνσης, της διερεύνησης, της άσκησης της φαντασίας και τόσα άλλα. Χρόνος για να προσεγγιστούν οι μαθητές και να καλυφθούν οι ιδιαίτερες καθενός ανάγκες ούτε για αστείο δεν υφίσταται. 

4. Στην Α’  Λυκείου οι μαθητές καλούνται να αντιμετωπίσουν τα γνωστικά αντικείμενα με έναν τελείως νέο τρόπο. Στα μαθηματικά για παράδειγμα, πρέπει να προσαρμοστεί ο τρόπος σκέψης τους από την αξία της παρατήρησης και της γενίκευσης, στην απαίτηση της απόδειξης και της διερεύνησης, να αρχίσουν να κατακτούν το αφηρημένο. Αυτό απαιτεί ένα προστατευτικό παιδαγωγικό περιβάλλον και όχι την απειλή της απόρριψης. Η μετάβαση από το «όπως βλέπουμε» στο οποίο έχει εν πολλοίς βασιστεί η διδασκαλία στο Γυμνάσιο, στο «όπως αποδεικνύουμε», θέλει χρόνο, στήριξη, ενθάρρυνση. Πώς να προσφερθούν αυτά σε μαθητές που ξέρουν ότι οι κρίσιμες τελικές εξετάσεις θα απαιτούν απλώς να ανταποκριθούν σε θέματα που δεν θα έχει επιλέξει ο δάσκαλός τους.

5. Σημαντική παράμετρος είναι και η ηλικία των παιδιών. Το πρόβλημα στις ηλικίες της εφηβείας σχετίζεται και με τις πνευματικές ικανότητες και με την ψυχολογική τους ανάπτυξη. Κάθε εξέταση για πολλά παιδιά είναι αξιολόγηση της προσωπικότητάς τους. Η σύνδεση των εξετάσεων με την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει στοιχεία λογοδοσίας στο κοινωνικό σύνολο. Έχουμε καταδικάσει τα παιδιά μας σε ένα θολό μέλλον, τους έχουμε περιορίσει τις χαρές της νιότης, ας μην τους καταστρέψουμε και τις προοπτικές υγιούς προσωπικής ανάπτυξης.

6. Ας μην ξεχνάμε, σε σχέση με την προηγούμενη παράγραφο, ότι στις ηλικίες αυτές, ένας χρόνος είναι πολύ μεγάλο διάστημα. Οι μεταβολές είναι τεράστιες. Τα παιδιά, καθώς αρχίζουν να βγαίνουν από την εφηβεία, κυριολεκτικά μεταμορφώνονται. Άλλη προσωπικότητα εξετάζεται στην Α΄ Λυκείου και άλλη στην Γ΄. Βλέπουμε πολύ συχνά μαθητές που στην Α’  Λυκείου μοιάζουν χαμένοι, στη Β΄ να αρχίζουν να διαμορφώνουν μια νέα ταυτότητα και στη Γ΄ να είναι αρκετά πιο ώριμοι για μια διαδικασία εξετάσεων λογοδοσίας –αν και κατά την προσωπική μου άποψη πολλοί νέοι χρειάζονται περισσότερο χρόνο κι απ’ αυτόν.

6. Ενώ τα επιχειρήματα για την τράπεζα θεμάτων εδράζονται στην σχετική αντικειμενικοποίηση των βαθμών των μαθητών, ο νόμος του Νέου Λυκείου αλλάζει και τις προϋποθέσεις προαγωγής. Για όποιον έχει διδάξει στη δημόσια εκπαίδευση είναι κοινός τόπος ότι στην Α΄ κυρίως Λυκείου, ακόμη και επιμελείς μαθητές είναι πολύ συνηθισμένο να αποτυγχάνουν για πολλούς λόγους, ανεξάρτητους από το γνωστικό τους επίπεδο. Τα παιδιά δεν έχουν μάθει πώς να οργανώνουν τη σκέψη σε συγκεκριμένα χρονικά πλαίσια, ενώ το άγχος είναι αυξημένο κι έχουμε δει συχνά μαθητές σε κατάσταση πανικού που τους εμποδίζει να αποδώσουν. Ένα διαγώνισμα δεν γίνεται σε συνθήκες εργαστηρίου. Οι μαθητές δεν είναι μηχανές να δουλεύουν πάντα με τον ίδιο τρόπο. Η νομοθεσία για την προαγωγή των μαθητών δείχνει να το αγνοεί ή, σωστότερα, να επιδιώκει την αποψίλωση του Λυκείου από τους όχι μόνο διανοητικά «αδύνατους», χαρακτηρισμό που ένα απαράδεκτο και αντιπαιδαγωγικό διαγώνισμα θα τους έχει αποδώσει.

7. Είναι κοινό μυστικό ότι οι επιδόσεις των μαθητών στις εξετάσεις αυτές θα είναι ένα από τα μέσα αξιολόγησης των δασκάλων τους. Για να γίνουν οι μαθητές μηχανές, πρέπει πρωτίστως οι δάσκαλοί τους να γίνουν ρομπότ. Η παιδαγωγική ελευθερία, η ψυχική προσέγγιση των παιδιών, η αξιολόγηση της προσπάθειας κι όχι μόνο του αποτελέσματος, η επιείκεια στα παιδιά που αντιμετωπίζουν διάφορα προβλήματα, η δημιουργία κινήτρων, όλα αυτά είναι καταδικαστέα. «Εσύ, δάσκαλε, θα βγάζεις την ύλη, κι αυτά ας κόψουν το λαιμό τους να την μάθουν για να περάσουν». Δεν ντράπηκε να το δηλώσει ευθέως ο Υπουργός κ. Αρβανιτόπουλος όταν επέβαλε με προσωπική του εντολή «αποφασίζουμε και διατάσσουμε», παρά τις δηλώσεις του αρμόδιου Υφυπουργού ότι το νέο σύστημα θα εφαρμοστεί μόνο πιλοτικά.

8. Στη φετινή χρονιά η τράπεζα θεμάτων ήταν κωμικοτραγωδία. Θέματα άνισα μεταξύ τους που μετατρέπουν την κλήρωση σε Λότο, γεμάτα  λάθη και ασάφειες, άστοχα προβλήματα κι ένα σωρό άλλες ατέλειες. Όμως ακόμη κι αν βελτιωθεί η τράπεζα, τα κύρια προβλήματα που παραθέσαμε θα παραμείνουν. Μόνη λύση είναι η καταδίκη του νέου συστήματος εξετάσεων από όλους κι αγώνας για την κατάργησή του προτού οι συνέπειες είναι μη αντιστρεπτές.


Τρίτη 17 Ιουνίου 2014

Ανεξεταστέο το Ηρώδειο σύστημα εισαγωγικών εξετάσεων Αρβανιτόπουλου

Ράβε - ξήλωνε 30 χρόνια στην Παιδεία. Υπουργός και αλλαγή στο εξεταστικό σύστημα

Με νέα περίοδο αβεβαιότητας απειλεί μαθητές και γονείς η έλλειψη εθνικού σχεδιασμού για το σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ

Σε «πειραματόζωα» εξελίχθηκαν οι μαθητές του Λυκείου από τις εκάστοτε κυβερνήσεις, καθώς σε διάστημα 30 ετών άλλαξε ριζικά ή μερικώς το εξεταστικό σύστημα για την πρόσβαση στα τμήματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης 10 φορές.
Σχεδόν όλοι οι υπουργοί Παιδείας των τελευταίων ετών θέλησαν να συνδέσουν τη θητεία τους στην «ηλεκτρική καρέκλα» του υπουργείου με μία αλλαγή του εξεταστικού συστήματος την οποία στο τέλος πλήρωναν ακριβά σε πολιτικό επίπεδο.
Το αποτέλεσμα ήταν οι μαθητές να φτάνουν στα όρια νευρικής κρίσης καθώς πολλές φορές με άλλο σύστημα ξεκινούσαν να δώσουν πανελλαδικές εξετάσεις, και άλλο έβρισκαν στην πορεία τους.
Δεν χρειάζεται να πάμε μακριά, καθώς τη φετινή χρονιά οι μαθητές της Α' λυκείου διαγωνίστηκαν στις προαγωγικές εξετάσεις κατά 50% σε ερωτήματα που κληρώθηκαν από Τράπεζα Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας.
Ο βαθμός δε που θα συγκεντρώσουν στην Α' τάξη θα προσμετρηθεί -σύμφωνα με το ισχύον σύστημα- στην τελική βαθμολογία του Λυκείου για την πρόσβαση στις σχολές των ΑΕΙ - ΤΕΙ.
Ο νέος υπουργός Παιδείας άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο αλλαγών στις εξετάσεις μέσω της Τράπεζας Θεμάτων, λέγοντας ότι "είχα καταιγισμό μηνυμάτων γι' αυτό το θέμα πριν καν αναλάβω το υπουργείο".
Είναι χαρακτηριστικό ότι την τελευταία 30ετία πέρασαν από τη θέση του υπουργού Παιδείας 21 διαφορετικοί υπουργοί (με μέσο όρο θητείας 18 μήνες) ορισμένοι εκ των οποίων έγιναν στην πορεία αρχηγοί κομμάτων.
Αρκετοί πάντως κάηκαν στο πέρασμά τους από το συγκεκριμένο υπουργείο, με αποτέλεσμα να μην καταφέρουν να επανεκλεγούν στις εθνικές εκλογές ως βουλευτές ενώ σχεδόν σε κάθε ανασχηματισμό οι υπουργοί Παιδείας είναι από τους πρώτους που αλλάζουν.

Οι 10 αλλαγές στις εξετάσεις

1. Θεσπίζονται 5 δέσμες 1983.
Στην Γ' Λυκείου θεσπίζονται δέσμες μαθημάτων από τον τότε υπουργό Παιδείας Απόστολο Κακλαμάνη. Οι δέσμες των μαθημάτων ήταν 5 και οι εξετάσεις διενεργούνταν τον Ιούνιο. Ο μαθητής αλλά και ο απόφοιτος προηγούμενων ετών που επιθυμούσε να συμμετάσχει στις εξετάσεις, έπρεπε να υποβάλει τον Μάρτιο το μηχανογραφικό του δελτίο με το οποίο επέλεγε τις σχολές της αρεσκείας του. Τέλος, προβλεπόταν κατοχύρωση επ' αόριστον της βαθμολογίας μέχρι και σε 4 μαθήματα της δέσμης.

2. Αποδεσμεύονται από το Λύκειο 1988.
Στη θέση του υπουργού Παιδείας βρίσκεται ο Γιώργος Παπανδρέου ο οποίος προχωρά σε αλλαγές ευρείας κλίμακας με αποτέλεσμα οι γενικές εξετάσεις να αποδεσμευτούν από το Λύκειο και να λάβουν χαρακτήρα αμιγώς εισαγωγικών εξετάσεων. Η συμμετοχή σε αυτές των τελειόφοιτων μαθητών δεν ήταν πλέον υποχρεωτική.
* Καταργήθηκε η συμμετοχή της μέσης γενικής βαθμολογίας των τριών τάξεων του Λυκείου στα κριτήρια επιλογής (25%).
* Περιορίστηκε χρονικά το δικαίωμα κατοχύρωσης της βαθμολογίας. Μπορούσε να κρατήσει το πολύ τρία μαθήματα και μόνο για το επόμενο έτος από αυτό της πρώτης συμμετοχής του στις εξετάσεις.
* Ορίζεται ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή στη διαδικασίας επιλογής του κάθε τμήματος ότι ο υποψήφιος πρέπει να έχει συγκεντρώσει βαθμολογία στο βασικό μάθημα τουλάχιστον ίση με το μισό της μέγιστης δυνατής.


3. Συντελεστές για τα μαθήματα 1991.
Ο Γιώργος Σουφλιάς προχωρά σε νέες αλλαγές στο σύστημα πρόσβασης.
* Ορίζεται συντελεστής για το βασικό μάθημα 1,15 και 0,95 για καθένα από τα άλλα τρία μαθήματα.
* Καταργήθηκαν οι επί μέρους ομάδες και ο υποψήφιος μπορούσε να επιλέξει μέχρι και 60 τμήματα ΑΕΙ και ΤΕΙ από αυτά που περιλαμβάνονταν στην Ομάδα που αντιστοιχούσε στη Δέσμη του καθώς και αυτά της κοινής ομάδας.
* Καταργήθηκε η βάση στο βασικό μάθημα ως προϋπόθεση εισαγωγής.
* Διευρύνεται το χρονικό περιθώριο κατοχύρωσης της βαθμολογίας το πολύ τριών μαθημάτων μέχρι και για δύο έτη από το έτος της αρχικής συμμετοχής στις γενικές εξετάσεις.

4. ΤΕΛ: Καταργείται η ελεύθερη εισαγωγή
Το 1996 καταργήθηκαν οι ειδικές διατάξεις που προέβλεπαν της χωρίς εξέταση εισαγωγή στα ΤΕΙ των αποφοίτων τμημάτων ειδικότητας ΤΕΛ και καθιερώθηκαν ειδικές εξετάσεις για αυτούς τους αποφοίτους σε τρία μαθήματα.

5. Εξετάσεις από τη Β' Λυκείου
Το 1998 στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση Αρσένη, η οποία συνοδεύτηκε από αναταραχή στον χώρο της εκπαίδευσης, προβλεπόταν ενίσχυση της γενικής παιδείας με την εξέταση όλων των μαθημάτων σε πανελλαδικές εξετάσεις για τη Β' και τη Γ' Λυκείου από τα αποτελέσματα των οποίων θα εισάγονταν οι μαθητές στα ΑΕΙ και ΤΕΙ. Το μέτρο ίσχυσε το 1999 για τη Β' Λυκείου και το 2000 για τη Γ' Λυκείου. Οι αλλαγές κόντεψαν να γκρεμίσουν την κυβέρνηση ενώ ο Αρσένης πλήρωσε ακριβά τις ιδέες του.

6. Τα μαθήματα μειώνονται σε 10
Το 2001 ο υπουργός Παιδείας Π. Ευθυμίου άρχισε σιγά σιγά να ξηλώνει το οικοδόμημα του Αρσένη ώσπου στο τέλος δεν έμεινε δεν έμεινε σχεδόν τίποτα. Μείωσε τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα σε 9 για τη Β' Λυκείου και 9 ή 10 (μάθημα επιλογής για τις "Αρχές Οικονομικής Θεωρίας") για τη Γ' Λυκείου. Τα υπόλοιπα πέντε εξετάζονταν ενδοσχολικά.

7. Τέλος στις γραπτές της Β' Λυκείου
Η επόμενη μεταρρύθμιση έγινε στη διάρκεια της θητείας της Μαριέττας Γιαννάκου (2004 - 2007) η οποία κατήργησε τις πανελλαδικές εξετάσεις στη Β' Λυκείου, ενώ από την επόμενη σχολική χρονιά οι μαθητές της Γ' Λυκείου θα εξετάζονται στις πανελλαδικές εξετάσεις σε έξι μαθήματα αντί των εννέα στα οποία εξετάζονταν ως σήμερα. Ταυτόχρονα εισήχθη και το βαθμολογικό όριο του δέκα (με άριστα το 20) στον βαθμό πρόσβασης για εισαγωγή σε ΑΕΙ και ΤΕΙ.

8. Παρελθόν η βάση του 10
Τρία χρόνια αργότερα, το 2010 επί υπουργίας Άννας Διαμαντοπούλου καταργείται το βαθμολογικό πλαφόν του 10 που είχε θεσπίσει η κ. Γιαννάκου, με αποτέλεσμα να αρχίσουν να εισάγονται και πάλι χιλιάδες φοιτητές στα πανεπιστήμια και τα τεχνολογικά ιδρύματα με λιγότερα από 10.000 μόρια.

9. Πρεμιέρα για την Τράπεζα Θεμάτων

Το 2013 ο υπουργός Παιδείας Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος θεσπίζει την Τράπεζα Θεμάτων για τις προαγωγικές εξετάσεις, αρχής γενομένης από τους μαθητές της Α' Λυκείου. Οι εξετάσεις πραγματοποιούνται κατά 50% μέσω κλήρωσης από την Τράπεζα θεμάτων. Υπήρξαν αντιδράσεις από μαθητές και εκπαιδευτικούς που ζητούσαν να εφαρμοστεί το μέτρο πιλοτικά και στη συνέχεια να γίνουν οι αναγκαίες βελτιώσεις. Σύμφωνα με το ισχύον σύστημα, ο βαθμός της Α' Λυκείου θα προσμετρηθεί στον γενικό βαθμό πρόσβασης για τα τμήματα της Ανώτατης Εκπαίδευσης από το 2015 - 2016.

10. Στον αέρα το νέο σύστημα
Ο Ανδρέας Λοβέρδος δεν βλέπει με καλό μάτι την Τράπεζα Θεμάτων και αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να την καταργήσει. Στην πράξη αυτό θα σημαίνει ότι το νέο σύστημα που θα ίσχυσε από το 2015 - 2016 ίσως δεν εφαρμοστεί. Σε κάθε περίπτωση διεμήνυσε στους μαθητές ότι "δεν πρόκειται να τους αιφνιδιάσω και να τους αναστατώσω. Δεν πρόκειται να κάνω αλλαγές για να αφήσω το όνομά μου".

Δευτέρα 2 Ιουνίου 2014

Τράπεζα θεμάτων Α Λυκείου, ιστορίες καθημερινής τρέλας

Τράπεζα Θεμάτων Α’ Λυκείου - Ιστορίες καθημερινής τρέλας, 

Για μια ακόμη φορά, αποδεικνύεται ότι το Υπουργείο Παιδείας χρησιμοποιεί τους μαθητές του Λυκείου (μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για παιδιά 15-17 ετών) ως πειραματόζωα! Αυτή τη φορά για να πειραματιστεί άτσαλα με μια διεθνή πρακτική, την τράπεζα θεμάτων.

Μόλις 3 μήνες πριν, το υπουργείο συνειδητοποίησε ότι στο νόμο για το Νέο Λύκειο έχει υποσχεθεί τράπεζα θεμάτων αλλά παρόλα αυτά δεν έχει κάνει τίποτα για να τη υλοποιήσει. Οπότε, έσπευσε να κάνει κάτι, έστω για την Α' Λυκείου (και για τις άλλες δύο τάξεις βλέπουμε...). «Εκπαιδευτικοί της δευτεροβάθμιας, στείλτε θέματα, 4 ευρώ το κομμάτι, άμεση ανάγκη!». Κάπως έτσι φτιάχτηκε η «τράπεζα θεμάτων διαβαθμισμένης δυσκολίας» όπου εκεί μέσα μπορείς να βρεις τα πάντα, από πανεύκολα θέματα του λεπτού μέχρι θέματα που θα ταλαιπωρούσαν και τους καθηγητές των παιδιών. Άρα ‘τυχερά’ και ‘άτυχα’ σχολεία (= μαθητές), ανάλογα με το αποτέλεσμα της κλήρωσης. Εδώ δηλαδή ταιριάζει γάντι, αν και αλλού στοχεύει, ο όρος «διαβαθμισμένη δυσκολία».

Η προχειρότητα της όλης διαδικασίας φανερώνεται από το γεγονός ότι κάποια θέματα έχουν ήδη αποσυρθεί από την τράπεζα, μάλλον γιατί ήταν ασαφή ή ακόμη και λανθασμένα. Θα έλεγε κάποιος, κάλλιο αργά παρά ποτέ. Όχι βέβαια, γιατί ακόμη και σήμερα υπάρχουν πολλές «παγίδες», αρκετές να τινάξουν στον αέρα την αυτοσυγκέντρωση και την ψυχραιμία του μαθητή την ώρα της εξέτασης.

Ιδού κάποια παραδείγματα από την Άλγεβρα, από ένα μικρό δειγματοληπτικό έλεγχο:

1.      αρχείο GI_A_ALG_4_4629.pdf, θέμα 4, υποερώτημα δ(ii): μετά από πολλές πράξεις καταλήγουμε στην εξίσωση: ν2 + 2ν = 100, η επίλυση της οποίας όμως είναι ... εκτός ύλης Α’ Λυκείου αφού περιλαμβάνει τον όρο 2ν. Μόνο εμπειρικά μπορεί ο μαθητής να βρει ότι ν=6 εάν και εφόσον καταφέρει να ξεπεράσει το πρώτο σοκ.

2.      αρχείο GI_A_ALG_4_2046.pdf, θέμα 4, υποερώτημα β(i): η εξίσωση που προκύπτει από την εκφώνηση είναι: «9x + 12f(x) = 360». Ο μαθητής ξαφνικά βλέπει τον όρο f(x) να είναι ένας από τους όρους της εξίσωσης. Πρέπει να κρατήσει την ψυχραιμία του και να συνεχίσει λύνοντας ως προς f(x) για να δει τη γνώριμη μορφή «f(x) = …».

3.      αρχείο GI_A_ALG_4_2052.pdf, θέμα 4, υποερώτημα α: «... ποια είναι τα πάγια έξοδα της επιχείρησης;» Θα πρέπει ο μαθητής της Α’ Λυκείου να γνωρίζει την ορολογία «πάγια έξοδα επιχείρησης»; Και αν δεν τη γνωρίζει, απελπίζεται και εγκαταλείπει το θέμα 4 (5 στις 20 μονάδες συνολικά) ήδη από το ξεκίνημά του. Τι πιο απλό από το να υπήρχε διευκρίνιση αυτού του (άσχετου με την Άλγεβρα) οικονομικού όρου;

Εκτός από τις «παγίδες» υπάρχουν και «μαργαριτάρια», όπως π.χ. τα αρχεία GI_A_ALG_4_2226.pdf και GI_A_ALG_4_2229.pdf. Έδώ τα θέματα από μόνα τους δεν έχουν τίποτα το μεμπτό εκτός μόνο από το γεγονός ότι ουσιαστικά είναι ... το ίδιο θέμα! Δηλαδή, ο «πονηρός εκπαιδευτικός» υπέβαλε στο πληροφοριακό σύστημα 2 θέματα που είναι ακριβώς τα ίδια, μόνο που αλλάζουν ένας τύπος και δύο αριθμοί. Γιατί όχι; Ποιος θα το ελέγξει; Παρακαλώ θερμά, ως φορολογούμενος, να βρεθεί ο «πονηρός εκπαιδευτικός» και να επιστρέψει πίσω τα 4 επιπλέον ευρώ της αμοιβής του ...

Επειδή η δειγματοληψία ήταν τυχαία είμαι σίγουρος ότι θα βρεθούν πολλά ακόμη τέτοια «φάουλ» αν προσπαθήσει να λύσει κάποιος όλα τα θέματα - υποθέτω με βεβαιότητα ότι τα φροντιστήρια το έχουν ήδη κάνει. Και εδώ μπαίνει μια κρίσιμη παράμετρος που έχει να κάνει με την άσκηση εκπαιδευτικής πολιτικής: η παραπαιδεία. Με τέτοιες σπασμωδικές κινήσεις το Υπουργείο ρίχνει στην αγκαλιά των φροντιστηρίων τα παιδιά της Α’ Λυκείου, πέρα από αυτά της Β’ και Γ’ Λυκείου που εδώ και χρόνια είναι «εξαρτημένα» από την παραπαιδεία για να βγάλουν σε πέρας το απάνθρωπο, όπως έχει εξελιχθεί, σύστημα των Πανελλαδικών εξετάσεων.

Η τράπεζα θεμάτων αποτελεί εδώ και χρόνια διεθνή πρακτική σε πολλά εκπαιδευτικά συστήματα, πολλών διαφορετικών βαθμίδων. Όλα όμως κρίνονται στην πράξη, από τον τρόπο υλοποίησής τους και όχι απλά από τις βασικές τους αρχές. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση, το Υπουργείο Παιδείας και οι σύμβουλοι φορείς του έμειναν για άλλη μια φορά μετεξεταστέοι.

* ο Γιάννης Θεοδωρίδης είναι Καθηγητής Πανεπιστημίου και πατέρας μιας μαθήτριας της Α’ Λυκείου.