Κυριακή 16 Σεπτεμβρίου 2012

Αδυνατούσε να κουμαντάρει την Τάξη - Μια ανθοδέσμη τριαντάφυλλα για την κυρία Ζ.



Γράφει η Αγγελική Ζολώτα στο βιβλίο της «Ο δρόμος μου περνούσε από τα Σχολεία»

Αγία Παρασκευή – Αθήνα (Σχολ. Έτος 1972-73)

Όπως σε κάθε κοινωνική ομάδα, έτσι και στους Συλλόγους των καθηγητών έβλεπες πότε – πότε πρόσωπα τελείως ακατάλληλα για μια τόσο δύσκολη και απαιτητική εργασία.
Υπηρετούσε τότε στο Γυμνάσιο μας ένας συνάδελφος σωματικά λειψός και ψυχικά άρρωστος, που ήθελε να αναβιώσει τα αρχαία ελληνικά!
--Ελθέ δεύρο! Έλεγε στους μαθητές.
--Τι είπατε, κύριε καθηγητά;
--Κάτελθε ταχέως την κλίμακα και παύσαι ομιλών!
--Ορίστε;!
Και φυσικά οι μαθητές τον είχαν πάρει στο μεζέ, και δεν έβρισκε ο δύστυχος τόπο να σταθεί. Και μέσα στα γραφεία περιφερόταν μόνος κι αξιοδάκρυτος.
Οι γονείς διαμαρτύρονταν ένας –ένας και φοβισμένοι φυσικά από τη δύναμη της εξουσίας:
--Τα παιδιά μας έχουν διαλυθεί! Γράμματα δεν μαθαίνουν, κάνουν σαν τρελλά…
Και η Υπηρεσία;
Απλώς μετακινούσε τον Μ. από σχολείο σε σχολείο!
Και η «φιλοσοφία» ήταν:
--Είναι κρίμα να του κόψουμε το ψωμί…(!!)
--Πάρτε τον στο Γραφείο της Επιθεώρησης! Τόλμησε κάποιος να προτείνει.
--Αστειεύεσαι; Θα μας καταστρέφει τα έγγραφα!
Για την καταστροφή των παιδιών δεν μίλησε κανείς.

Και στα επόμενα χρόνια επίσης είχαμε παρόμοιες – ατυχείς – περιπτώσεις καθηγητών…
Αλήθεια δεν μπορεί η Πολιτεία να εξασφαλίσει οικονομικά, χωρίς να εργάζονται, τους Εκπαιδευτικούς που έχουν άρρωστη προσωπικότητα; Όπως αναλαμβάνει τις σωματικές αρρώστιες τους, πρέπει και μπορεί να αναλάβει και τα άλλα – εγώ νομίζω: ιδίως αυτά! 

...............................................................................

Δεκέμβρης του 1973 – Αγία Παρασκευή – Αθήνα (Σχολ.  Έτος 1973-74)
… εν τω μεταξύ μάθαινα πως το περυσινό μου πρακτικό τμήμα της Πέμπτης είχε προβλήματα με τον φιλόλογο: Τους ζητούσε επίμονα γραμματική – συντακτικό με θεωρητικές ανούσιες λεπτομέρειες, δεν λάβαινε υπ’ όψιν πως το τμήμα ήταν πρακτικό, δεν τους έγραφε τίποτε, τους ανέθετε πάρα πολλά. Οι μαθητές φυσικά δεν ανταποκρίνονταν σε τέτοιες απαιτήσεις, που θύμιζαν διωγμό… Πολλά παιδιά μάλιστα άφησαν το κανονικό φροντιστήριο και άρχισαν φροντιστήριο για τ’ αρχαία ελληνικά!
Μόλις πήραν τους ελέγχους και είδαν ότι τα μισά έπεφταν απ’ τη βάση, δημιουργήθηκε μεγάλο ζήτημα, πήγαν πάλι γονείς και μαθητές στον Γυμνασιάρχη:
--Ή μας φέρνετε την κυρία Ζ. ή φτάνουμε στον Υπουργό!

Μέσα σ’ εκείνον τον χαμό της πρωϊνής και απογευματινής βάρδιας με τους τριάντα περίπου καθηγητές στην κάθε μια, ο Γυμνασιάρχης παράδερνε κουρασμένος και προσπαθούσε, βοηθούμενος από πολλούς καλούς καθηγητές, να αντιμετωπίσει την κατάσταση.
Με τα προβλήματα λοιπόν ενός τέτοιου σχολείου στο κεφάλι του και τώρα πιεζόμενος και από το πρακτικό τμήμα της Έκτης με κάλεσε ένα μεσημέρι κατά τις 10 Δεκεμβρίου και μου είπε:
--Βρίσκομαι στην ανάγκη να σας ζητήσω μια μεγάλη χάρη, και σας παρακαλώ πολύ να μην έχετε αντίρρηση. Το και το συμβαίνει και η θέση μου είναι πάρα πολύ δύσκολη.
--Λυπάμαι, κύριε Γυμνασιάρχα, μα δεν μπορώ. Πέρυσι μου δώσατε το χειρότερο πρόγραμμα, ό,τι δεν ήθελαν οι άλλοι το φορτώθηκα εγώ, κουράστηκα, αρρώστησα, και μου ζητάτε τώρα πάλι …
--Τα ξέρω όλ’ αυτά, έχετε δίκιο, μα σας παρακαλώ πολύ, δεν μπορώ να πράξω διαφορετικά…
--Θα το σκεφτώ και αύριο θα σας πω.
Καθώς έβγαινα απ’ το Γραφείο του, με περίμεναν γονείς και μαθητές…
Και εγώ δεν μπορώ ποτέ να πάω αντίθετα στα κουρασμένα μάτια των μαθητών μου…
Οι μαθηματικοί άλλαξαν το πρόγραμμα, και πέντε – έξι μέρες πριν τα Χριστούγεννα δόθηκε στα παιδιά.
Την άλλη μέρα ντύθηκαν οι μαθητές ωραία, αγόρασαν τριαντάφυλλα και με περίμεναν – πρώτη ώρα – να πάω στην τάξη τους για μάθημα.
Αντί για μένα όμως μπήκε ο συνάδελφος!
Μόλις χτύπησε διάλειμμα, έτρεξαν αλλοπαρμένοι στη φίλη μου την Τούλα. (εγώ δίδασκα τότε στον αντίθετο κύκλο)
--Που είναι η κυρία Ζ.; Γιατί δεν ήρθε; Ήρθε πάλι και μας έκανε αρχαία ο κ. Β.!
--Το καινούριο πρόγραμμα θα εφαρμοστεί μετά τις γιορτές! Τους είπε η Τούλα.
--Αχ, έτσι πέστε μας!...Κυρία κοντέψαμε να πεθάνουμε, μόλις τον είδαμε να μπαίνει στην αίθουσα- τώρα μάλιστα που ξέρει πόσο δεν τον θέλουμε – και πετάξαμε κάτω απ’ τα θρανία τα τριαντάφυλλα και τα ποδοπατήσαμε!

Στις 8 Γενάρη (1974) ήμουνα στο «βασανισμένο» τμήμα.
Στάθηκα μπροστά στα θρανία τους, είπα:
--Καλώς σας βρίσκω! Καλή χρονιά!
Αυτά σηκώθηκαν όρθια:
--Καλή χρονιά, κυρία Ζ.!
Τ’ αγόρια φορούσαν όλα κοστούμι και γραβάτα, και αμέσως βγαίνει απ’ το θρανίο του ο Μαστρογιάννης, έρχεται κοντά μου και μου προσφέρει μια υπέροχη ανθοδέσμη με κατακόκκινα τριαντάφυλλα.
--Εκ μέρους του τμήματος: Ευχαριστούμε θερμά, που δεχτήκατε να ‘ρθείτε…
--Για πείτε μου τώρα, τι σας συμβαίνει; Ρώτησα με χαμηλή φωνή.
--είμαστε κάτω από τη βάση, τι θα γίνουμε;
--Αναλαμβάνω από τώρα να σας περάσω όλους, και αυτό – να ξέρετε- θα γίνει με το σπαθί σας…Να σταματήσετε το φροντιστήριο και να ξεχάσετε το άγχος. Όμως θα μαθαίνετε όσο μπορείτε καλύτερα τη μετάφραση και τη γραμματική, που θα γράφουμε μαζί. Ναι;
Γέλασαν, ανέπνευσαν, χαλάρωσαν τις γραβάτες, και μετά ανοίξαμε τα τετράδια και την ταλαιπωρημένη τραγωδία … την «Αντιγόνη» με τους θρήνους της.

Κι έτσι το πρόγραμμα μου έγινε πάλι …μολύβι. Για να διορθωθούν 50 εκθέσεις απαιτούνται δέκα ώρες τουλάχιστον. Όσο για τους μαθητές μου, δεν είχαν καθόλου τώρα το ανέμελο και αδιάφορο ύφος της προηγούμενης χρονιάς…Σαν να είχαν δοκιμάσει κάποια πολύ πικρή γεύση, και δεν μπορούσαν πια να την ξεχάσουν…

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά:
--Ξέρεις είσαι στους πίνακες, θα πάρεις προαγωγή- ποιος ξέρει που θα σε πετάξουν! Είπε ο άντρας μου ύστερα από επίσκεψη στο Υπουργείο Παιδείας.
Ήμουν στην επαρχία δεκαπέντε χρόνια και έπρεπε τώρα λόγω προαγωγής (βοηθός Γυμνασιάρχη) να χάσω την οργανική μου θέση και να μετατεθώ (έτσι προέβλεπε ο …σοφός Νόμος!). Ακόμη και τώρα μου ΄ρχεται τρέλα, όταν το σκέφτομαι. Διαλύονταν τότε και υπέφεραν πάρα πολλές οικογένειες.
Γι’ αυτό, το Γενάρη του ’74 υπέβαλα αίτηση για τη Μετεκπαίδευση της επόμενης χρονιάς.    

Κυριακή 2 Σεπτεμβρίου 2012

Από τον ατομικό φάκελο του μαθητού Ανδρέα Παπανδρέου.

Από την Ιστορική Βιβλιοθήκη των ΝΕΩΝ (Ο Ανδρέας Παπανδρέου και η εποχή του - Βιογραφικό σχεδίασμα, μελετήματα και μαρτυρίες)
Πειραματικόν Σχολειον Πανεπιστημίου Αθηνών
Στ’ Γυμνασίου  Σχολ έτος 1936-37

ΕΛΕΎΘΕΡΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΑΝΔΡΕΑ
(ετών 16, μηνών 8, ημερών 16)

Ιδού και νεοέλλην «κούρος», του οποίου τας αρετάς θα εζήλευον και οι «καλοί καγαθοί» κούροι του «άστεως».
Η σωματική του διάπλασις φαίνεται ικανοποιητική, εν τούτοις η υγεία του είχε κάποτε κλονισθή. Αλλ’ αι διανοητικαί του δυνάμεις είναι ευρωστόταται.
Φιλόπονος και φιλομαθής εις το έπακρον, συνδυάζων μνήμην και κρίσιν, ανήκει εις τας ελαχίστας, δυστυχώς, εξαιρέσεις των Ελλήνων μαθητών, οίτινες δεν αποβλέπουσιν εις μιαν αμφίβολον ημιμάθειαν, αλλ’ εις ουσιαστικήν συγκρότησιν προς θετικήν ενατένισιν των προβλημάτων της ζωής.
Ανήσυχος φύσις ζητεί να αγκαλιάση πάσαν την σύγχρονον πνευματικήν κίνησιν και να εμβαθύνη εις αυτήν δια μιας γενετικής και στατικής ερεύνης.
Εις το σχολείον μας εφοίτησε μόνον κατά το λήξαν έτος, προελθών εκ του Αμερικανικού Κολλεγίου του Ψυχικού.
Υπήρξε άριστος εις πάντα τα μαθήματα. Το μόνον μειονέκτημά του, οφειλόμενον αφ΄ενός εις κληρονομικότητα και αφ’ ετέρου εις τους περί αυτόν παράγοντας της αγωγής, είναι ότι είναι πείσμων δημαγωγός, συνεπεία δε τούτου αποφασίζει ενίοτε να καταφεύγη ενσυνειδήτως εις σοφίσματα ή και εις κενήν λογοκοπίαν.
Πείσμα ωσαύτως, αλλά και εμπάθειαν τινά, δεικνύει και εν τη υποστηρίξει των πολιτικών και πολιτειακών του αντιλήψεων.
Παρά ταύτα όμως είναι τόση η ευγένεια της ψυχής του, ώστε ουδέποτε στενοχωρεί τον διδάσκοντα. Αγαπά τους συμμαθητάς του, ιδία τους ομόφρονας.
Εν παντί και πάντοτε αναλαμβάνει την πρωτοπορείαν.
Εάν η υγεία του τον βοηθήση, ασφαλώς θα απασχολήση το Πανελλήνιον μίαν ημέραν. (Ιωάννης Σταματάκος καθηγητής στο ΠΣΠΑ)



ΑΤΟΜΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΣΕΙΡΑ Α’

1) Τι πράγμα σε έκαμε να χαρείς πιο πολύ έως τώρα;
     Η δημοσίευση διαφόρων σκέψεών μου.

2) Τι πράγμα σε έκαμε να λυπηθής πιο πολύ έως τώρα;
    Η εγκαθίδρυση του Χιτλερισμού στη Γερμανία

3) Τι πράγμα σε έκαμε να φοβηθής πιο πολύ έως τώρα;
    Κάποιος κεραυνός που έπεσε κοντά στο σπίτι μου όταν ήμουν πολύ μικρός.

4) Με τι σου αρέσει να ασχολήσαι κατά τας ελευθέρας σου ώρας;
    Με την κοινωνιολογία.

5) Έχεις κανένα φίλον; Διατί τον έχεις φίλον;
    Έχω. Τον έχω φίλο γιατί αισθανόμαστε τις ίδιες ανάγκες κι έχομε τα ίδια  προβλήματα. Έχουμε δηλαδή ψυχική συνεννόησιν. Εκτός από αυτό ο χαρακτήρας του είναι σταθερός για μία φιλία.

6) Πόσων ετών είναι ο φίλος σου;
    Όμοιος με μένα.

7) Βλέπεις συχνά όνειρα;
    Βλέπω συχνά όνειρα ακαθορίστου είδους.

8) Ανάφερέ  μου κανέν όνειρον, το οποίον βλέπεις συχνά και σου κάμει εντύπωσιν;
    Δεν έχω υπ’ όψιν μου.

9) Σου αρέσει να συλλέγης τίποτε; Έχεις καμμίαν συλλογήν;
    Βιβλίων και άρθρων πάνω στη φιλοσοφία και την κοινωνιολογία.

10) Ποίον μάθημα σου αρέσει περισσότερον απ’ όλα; Διατί;
      Η Ιστορία και τα Μαθηματικά. Το ένα συμβολίζει τα ενδιαφέροντά μου. Το άλλο
      μου αρέσει για τη λογική του. (μεθοδολογία του)

11) Ποίον μάθημα δεν σου αρέσει διόλου; Διατί;
      Τα Θρησκευτικά. Γιατί είναι δογματικό. Περιορίζει την ελευθερία των σκέψεων. Δεν δίνει τίποτα γιατί η θρησκεία είναι πίστη και όχι μάθηση.

12) Ποία παιχνίδια παίζεις κατά τον ελεύθερόν σου χρόνον, το χειμώνα; Το καλοκαίρι;
      Τον χειμώνα παίζω σκάκι και άλλα του τραπεζιού. Το καλοκαίρι μ’ αρέσουν τα παιχνίδια που έχουν ζωή και μάχη.

13) Ποίον από όλα αυτά τα παιχνίδια σου αρέσει περισσότερον; Διατί;
      Το σκάκι γιατί θέλει σκέψη.

14) Τι παιχνίδια σου ήρεσαν να παίζεις, όταν ήσο μικρότερος;
      «Κλέφτες κι αστυνόμοι» Θέλει πνεύμα οργανωτικό και επακολουθεί μάχη. Παιχνίδι πνευματικόν και διασκεδαστικόν.

15) Ποίον πρόσωπον έχεις ως ιδανικόν, που θα ήθελες να ομοιάσης; Διατί;
      Κανένα. Με οδηγούνε μονάχα οι ιδέες.

16) Γράψε τρία επαγγέλματα, που θα επροτίμας κατά σειράν να ακολουθήσεις εις τον βίον σου.
      Πολιτικός. Κοινωνιολόγος. Καπετάνιος σε βαπόρι.

17) Διατί τα προτιμάς αυτά;
      Το πρώτο εκπροσωπεί τη δράση. Αυτό με τραβάει πιο πολύ. Το δεύτερο εκφράζει τα επιστημονικά μου ενδιαφέροντα. Αν και τα δύο θα ήταν αδύνατα τότε θα ήθελα άλλη επστήμη, αλλά το ταξίδι και τη θάλασσα.

18) Γράψε το επάγγελμα, που καθόλου δεν θα ήθελες να ακολουθήσης.
      Καθηγητής σε σχολείο.

19) Γιατί δεν σου αρέσει το επάγγελμα αυτό;
      Είναι ωραίο αλλά είναι εξαιρετικά κουραστικό.

20) Τι βιβλία σου αρέσουν να διαβάζεις; Διατί;
      Κοινωνιολογικά, τα έχοντα σχέση με φιλοσοφικά προβλήματα.

21) Τι σου έκαμε την μεγαλυτέραν εντύπωσιν έως τώρα (απ’ όσα είδες, ήκουσες, ή έζησες);
  Το Ισπανικό ζήτημα.

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Β ΣΕΙΡΑ

1) Τι πράγμα θα σε έκαμε πολύ ευτυχή εις την ζωήν σου;
     Η εφαρμογή του κοινωνικού συστήματος της αρεσκείας μου και η ανατροπή του σημερινού.   Γενικώτερα η επιτυχία και η πραγματοποίηση των πολιτικών και κοινωνικών μου αντιλήψεων.

2) Αν επρόκειτο να κάμης οικονομίαν, που θα την έκαμες; (τροφή, ενδυμασία, κατοικία, κινηματογράφος, βιβλία, γλυκίσματα κ.λ.π.) διατί;
     Από τον κινηματογράφο, τα γλυκίσματα και την ενδυμασία. Μου είναι πολύ μικρότερες απολαύσεις από ό,τι τα άλλα τρία.

3) Τι θα έκαμες εάν σου έπεφτεν ο πρώτος αριθμός του Λαχείου; (1.000.000 δρχ);
     Θα τον χρησιμοποιούσα ολάκερο στην επιτυχία των πολιτικό-κοινωνικών μου ιδεωδών.

4) Ποίαν προσβολήν που θα σου έκαμαν θα συνεχώρης πολύ δύσκολα ή δεν θα συνεχώρης διόλου;
    Να μου αποδώσουνε ιδιότητες που δεν έχω και κυριότερα απάθεια χαρακτήρος στη πείνα κτλ (ασυνέπεια)

5) Γράψε τι προτέρημα ή τι προτερήματα θαυμάζης εις τους φίλους σου που δεν τα έχουν άλλοι;
    Χαρακτήρας: παλληκαριά, ετοιμότητα, αποφασιστικότητα, συνέπεια
    Πνεύματος: κρίση και φαντασία.

6) Ποία από τα ελαττώματα των συμμαθητών σου δεν δύνασαι να υποφέρης; Διατί;
    Η ψευτιά και η προδοσία.

7) Ποία νομίζεις ότι είναι η χειροτέρα τιμωρία δι’ ένα παιδί ωσάν εσένα;
    Να με εξαναγκάσουν με τη βία να αποσυρθώ από την καλλιέργεια του πνεύματος και την εκπλήρωσιν του σκοπού μου.

8) Εδυσκολεύθης να απαντήσης εις καμμίαν από τας ερωτήσεις αυτάς; Εάν εδυσκολεύθης εις ποίαν ή εις ποίας εδυσκολεύθης;
   Εδυσκολεύθην στην 4η και στην 7η.