Από την Ιστορική Βιβλιοθήκη των ΝΕΩΝ (Ο Ανδρέας Παπανδρέου και η εποχή του - Βιογραφικό σχεδίασμα, μελετήματα και μαρτυρίες)
Πειραματικόν Σχολειον Πανεπιστημίου Αθηνών
Στ’ Γυμνασίου Σχολ
έτος 1936-37
ΕΛΕΎΘΕΡΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΑΝΔΡΕΑ
(ετών 16, μηνών 8, ημερών 16)
Ιδού και νεοέλλην «κούρος», του οποίου τας αρετάς θα
εζήλευον και οι «καλοί καγαθοί» κούροι του «άστεως».
Η σωματική του διάπλασις φαίνεται ικανοποιητική, εν τούτοις
η υγεία του είχε κάποτε κλονισθή. Αλλ’ αι διανοητικαί του δυνάμεις είναι
ευρωστόταται.
Φιλόπονος και φιλομαθής εις το έπακρον, συνδυάζων μνήμην και
κρίσιν, ανήκει εις τας ελαχίστας, δυστυχώς, εξαιρέσεις των Ελλήνων μαθητών,
οίτινες δεν αποβλέπουσιν εις μιαν αμφίβολον ημιμάθειαν, αλλ’ εις ουσιαστικήν
συγκρότησιν προς θετικήν ενατένισιν των προβλημάτων της ζωής.
Ανήσυχος φύσις ζητεί να αγκαλιάση πάσαν την σύγχρονον
πνευματικήν κίνησιν και να εμβαθύνη εις αυτήν δια μιας γενετικής και στατικής
ερεύνης.
Εις το σχολείον μας εφοίτησε μόνον κατά το λήξαν έτος,
προελθών εκ του Αμερικανικού Κολλεγίου του Ψυχικού.
Υπήρξε άριστος εις πάντα τα μαθήματα. Το μόνον μειονέκτημά
του, οφειλόμενον αφ΄ενός εις κληρονομικότητα και αφ’ ετέρου εις τους περί αυτόν
παράγοντας της αγωγής, είναι ότι είναι πείσμων δημαγωγός, συνεπεία δε τούτου
αποφασίζει ενίοτε να καταφεύγη ενσυνειδήτως εις σοφίσματα ή και εις κενήν
λογοκοπίαν.
Πείσμα ωσαύτως, αλλά και εμπάθειαν τινά, δεικνύει και εν τη
υποστηρίξει των πολιτικών και πολιτειακών του αντιλήψεων.
Παρά ταύτα όμως είναι τόση η ευγένεια της ψυχής του, ώστε
ουδέποτε στενοχωρεί τον διδάσκοντα. Αγαπά τους συμμαθητάς του, ιδία τους
ομόφρονας.
Εν παντί και πάντοτε αναλαμβάνει την πρωτοπορείαν.
Εάν η υγεία του τον βοηθήση, ασφαλώς θα απασχολήση το
Πανελλήνιον μίαν ημέραν. (Ιωάννης Σταματάκος καθηγητής στο ΠΣΠΑ)
ΑΤΟΜΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΣΕΙΡΑ Α’
1) Τι πράγμα σε έκαμε να χαρείς πιο πολύ έως τώρα;
Η δημοσίευση
διαφόρων σκέψεών μου.
2) Τι πράγμα σε έκαμε να λυπηθής πιο πολύ έως τώρα;
Η εγκαθίδρυση του
Χιτλερισμού στη Γερμανία
3) Τι πράγμα σε έκαμε να φοβηθής πιο πολύ έως τώρα;
Κάποιος κεραυνός
που έπεσε κοντά στο σπίτι μου όταν ήμουν πολύ μικρός.
4) Με τι σου αρέσει να ασχολήσαι κατά τας ελευθέρας σου
ώρας;
Με την
κοινωνιολογία.
5) Έχεις κανένα φίλον; Διατί τον έχεις φίλον;
Έχω. Τον έχω φίλο
γιατί αισθανόμαστε τις ίδιες ανάγκες κι έχομε τα ίδια προβλήματα. Έχουμε δηλαδή ψυχική συνεννόησιν.
Εκτός από αυτό ο χαρακτήρας του είναι σταθερός για μία φιλία.
6) Πόσων ετών είναι ο φίλος σου;
Όμοιος με μένα.
7) Βλέπεις συχνά όνειρα;
Βλέπω συχνά όνειρα
ακαθορίστου είδους.
8) Ανάφερέ μου κανέν
όνειρον, το οποίον βλέπεις συχνά και σου κάμει εντύπωσιν;
Δεν έχω υπ’ όψιν
μου.
9) Σου αρέσει να συλλέγης τίποτε; Έχεις καμμίαν συλλογήν;
Βιβλίων και άρθρων
πάνω στη φιλοσοφία και την κοινωνιολογία.
10) Ποίον μάθημα σου αρέσει περισσότερον απ’ όλα; Διατί;
Η Ιστορία και τα
Μαθηματικά. Το ένα συμβολίζει τα ενδιαφέροντά μου. Το άλλο
μου αρέσει για
τη λογική του. (μεθοδολογία του)
11) Ποίον μάθημα δεν σου αρέσει διόλου; Διατί;
Τα Θρησκευτικά.
Γιατί είναι δογματικό. Περιορίζει την ελευθερία των σκέψεων. Δεν δίνει τίποτα
γιατί η θρησκεία είναι πίστη και όχι μάθηση.
12) Ποία παιχνίδια παίζεις κατά τον ελεύθερόν σου χρόνον, το
χειμώνα; Το καλοκαίρι;
Τον χειμώνα
παίζω σκάκι και άλλα του τραπεζιού. Το καλοκαίρι μ’ αρέσουν τα παιχνίδια που
έχουν ζωή και μάχη.
13) Ποίον από όλα αυτά τα παιχνίδια σου αρέσει περισσότερον;
Διατί;
Το σκάκι γιατί
θέλει σκέψη.
14) Τι παιχνίδια σου ήρεσαν να παίζεις, όταν ήσο μικρότερος;
«Κλέφτες κι
αστυνόμοι» Θέλει πνεύμα οργανωτικό και επακολουθεί μάχη. Παιχνίδι πνευματικόν
και διασκεδαστικόν.
15) Ποίον πρόσωπον έχεις ως ιδανικόν, που θα ήθελες να
ομοιάσης; Διατί;
Κανένα. Με
οδηγούνε μονάχα οι ιδέες.
16) Γράψε τρία επαγγέλματα, που θα επροτίμας κατά σειράν να
ακολουθήσεις εις τον βίον σου.
Πολιτικός. Κοινωνιολόγος.
Καπετάνιος σε βαπόρι.
17) Διατί τα προτιμάς αυτά;
Το πρώτο
εκπροσωπεί τη δράση. Αυτό με τραβάει πιο πολύ. Το δεύτερο εκφράζει τα
επιστημονικά μου ενδιαφέροντα. Αν και τα δύο θα ήταν αδύνατα τότε θα ήθελα άλλη
επστήμη, αλλά το ταξίδι και τη θάλασσα.
18) Γράψε το επάγγελμα, που καθόλου δεν θα ήθελες να
ακολουθήσης.
Καθηγητής σε
σχολείο.
19) Γιατί δεν σου αρέσει το επάγγελμα αυτό;
Είναι ωραίο αλλά
είναι εξαιρετικά κουραστικό.
20) Τι βιβλία σου αρέσουν να διαβάζεις; Διατί;
Κοινωνιολογικά, τα έχοντα σχέση με
φιλοσοφικά προβλήματα.
21) Τι σου έκαμε την μεγαλυτέραν εντύπωσιν έως τώρα (απ’ όσα
είδες, ήκουσες, ή έζησες);
Το Ισπανικό ζήτημα.
ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Β ΣΕΙΡΑ
1) Τι πράγμα θα σε έκαμε πολύ ευτυχή εις την ζωήν σου;
Η εφαρμογή του
κοινωνικού συστήματος της αρεσκείας μου και η ανατροπή του σημερινού. Γενικώτερα η επιτυχία και η πραγματοποίηση των
πολιτικών και κοινωνικών μου αντιλήψεων.
2) Αν επρόκειτο να κάμης οικονομίαν, που θα την έκαμες;
(τροφή, ενδυμασία, κατοικία, κινηματογράφος, βιβλία, γλυκίσματα κ.λ.π.) διατί;
Από τον κινηματογράφο,
τα γλυκίσματα και την ενδυμασία. Μου είναι πολύ μικρότερες απολαύσεις από ό,τι
τα άλλα τρία.
3) Τι θα έκαμες εάν σου έπεφτεν ο πρώτος αριθμός του
Λαχείου; (1.000.000 δρχ);
Θα τον χρησιμοποιούσα ολάκερο στην επιτυχία
των πολιτικό-κοινωνικών μου ιδεωδών.
4) Ποίαν προσβολήν που θα σου έκαμαν θα συνεχώρης πολύ
δύσκολα ή δεν θα συνεχώρης διόλου;
Να μου αποδώσουνε
ιδιότητες που δεν έχω και κυριότερα απάθεια χαρακτήρος στη πείνα κτλ
(ασυνέπεια)
5) Γράψε τι προτέρημα ή τι προτερήματα θαυμάζης εις τους
φίλους σου που δεν τα έχουν άλλοι;
Χαρακτήρας:
παλληκαριά, ετοιμότητα, αποφασιστικότητα, συνέπεια
Πνεύματος: κρίση
και φαντασία.
6) Ποία από τα ελαττώματα των συμμαθητών σου δεν δύνασαι να
υποφέρης; Διατί;
Η ψευτιά και η
προδοσία.
7) Ποία νομίζεις ότι είναι η χειροτέρα τιμωρία δι’ ένα παιδί
ωσάν εσένα;
Να με εξαναγκάσουν
με τη βία να αποσυρθώ από την καλλιέργεια του πνεύματος και την εκπλήρωσιν του
σκοπού μου.
8) Εδυσκολεύθης να απαντήσης εις καμμίαν από τας ερωτήσεις
αυτάς; Εάν εδυσκολεύθης εις ποίαν ή εις ποίας εδυσκολεύθης;
Εδυσκολεύθην στην 4η
και στην 7η.