Το τέλος της σχολικής χρονιάς 2009-10 σημαδεύτηκε αναμφίβολα από την αθρόα αύξηση των αιτήσεων συνταξιοδότησης των εκπαιδευτικών, που ξεπέρασε τις αρχικές εκτιμήσεις του αρμόδιου Υπουργείου. Προφανώς, το κλίμα σύγχυσης και αβεβαιότητας που επικράτησε όλο το προηγούμενο διάστημα, οι δυσμενείς οικονομικές συνθήκες και τα αντικρουόμενα μηνύματα αναφορικά με τις ρυθμίσεις του ασφαλιστικού συστήματος “έδειξαν” την πόρτα της εξόδου σε 11.466 εκπαιδευτικούς, αριθμό υπερδιπλάσιο συγκριτικά με την περσινή χρονιά.
Αν συνεκτιμηθεί ο πενιχρός αριθμός διορισμών μονίμων και αναπληρωτών εκπαιδευτικών, στις οποίες θα προβεί φέτος το Υπουργείο Παιδείας, οι οιωνοί για τη νέα χρονιά δεν είναι ευνοϊκοί. Η ηγεσία και οι υπηρεσίες του Υπουργείου έχουν εναποθέσει τις ελπίδες για λύση του γόρδιου δεσμού στην επανάκαμψη στα σχολεία 5.000 περίπου αποσπασμένων εκπαιδευτικών, στη δυνατότητα μετακινήσεων όσων πλεονάζουν ακόμη και εκτός ορίων ΠΥΣΠΕ / ΠΥΣΔΕ / Περιφερειακής Διεύθυνσης, καθώς και στις πιθανές ανακλήσεις αιτήσεων συνταξιοδότησης. Σημειωτέον, ότι η δυνατότητα για ανακλήσεις έχει καταληκτική ημερομηνία την 20ή Αυγούστου 2010, σύμφωνα με σχετική εγκύκλιο του Υπουργείου.
Αυτή είναι η εικόνα στο μακροεπίπεδο, κοιτώντας δηλαδή τα πράγματα από ψηλά. Όμως θα ήθελα να σταθώ λίγο περισσότερο στο θέμα της συνταξιοδότησης, μιας και – όπως φαίνεται – σύντομα θα αποτελεί απατηλό όνειρο, αντικείμενο έρευνας για τον ιστορικό του μέλλοντος, μια θολή ανάμνηση των εργασιακών δικαιωμάτων που είχαν κάποτε οι άνθρωποι. Προσεγγίζοντας το θέμα από μία πιο συναισθηματική πλευρά, νομίζω πως η αποχώρηση από τον εργασιακό βίο συνοδεύεται από αντικρουόμενα συναισθήματα. Από τη μια, αισθάνεται κανείς απελευθερωμένος από τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη δουλειά του. Από την άλλη, η συγκίνηση για τα χρόνια που πέρασαν είναι λογικά αναπόφευκτη. Η αναπόληση του παρελθόντος μαζί με κάποιες σκέψεις για το ενδεχόμενο να βρεθεί στο περιθώριο της ζωής, τον τρομοκρατούν. Η φράση απόμαχος της ζωής δεν είναι και η πλέον σαγηνευτική. Ασφαλώς, ο βαθμός στον οποίο συμπλέκονται τα συναισθήματα χαράς και λύπης ποικίλλει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Ενδεχομένως, δε, να υπάρχει μια διαφοροποίηση μεταξύ ανδρών και γυναικών ως προς αυτό το σημείο. Καθώς η γυναίκα εξακολουθεί να έχει σε μεγάλο βαθμό τη φροντίδα του σπιτιού, η αποχώρηση από το επάγγελμα την απαλλάσσει από ένα σημαντικό φορτίο εργασίας. Συνεπώς, είναι περισσότερο πιθανό η αποχώρηση της γυναίκας από το πεδίο του επαγγέλματος να δημιουργεί ευχάριστα συναισθήματα.
Συνομιλώντας με λίγους υποψηφίους συνταξιούχους και παρατηρώντας πολύ περισσότερους εξ αυτών, προσπάθησα να διακρίνω στα λόγια και τις εκφράσεις του προσώπου τους σημεία πρόσβασης στον κόσμο των συναισθημάτων τους. Η Ε. μου έλεγε πόσο αποκαρδιωμένη αισθανόταν από τη διάχυτη έλλειψη πειθαρχίας στις τάξεις μεγάλου σχολείου της πόλης. Δεν έκρυβε την ανυπομονησία της να βγει στη σύνταξη. Αν υπάρχει μια φράση που θα μπορούσε να περιγράψει την κατάστασή της, αυτή πιστεύω πως θα ήταν “εργασιακή εξουθένωση”. Η Σ. επεσήμανε πως η παραίτηση από την υπηρεσία ήταν μονόδρομος, λαμβάνοντας υπόψη τα μέτρα για το ασφαλιστικό. Ο Ι. αμφιταλλαντευόταν για το τί θα έκανε. Η καρδιά τού υπαγόρευε να μείνει, ενώ η λογική να αποχωρήσει. Όμως τόνιζε ξανά και ξανά πως είχε ετοιμάσει ένα πλάνο δραστηριοτήτων για τη φάση της συνταξιοδότησης. Ο Ε. δεν κατάφερε να κρύψει τη συγκίνησή του κατά την αποχώρηση. Τα δάκρυα σύντομα ανέβηκαν στα μάτια και ένας κόμπος εγκαταστάθηκε πεισματικά στο λαιμό, κάνοντας δύσκολη την εκφορά του λόγου.
Η θλίψη όμως δε χρειάζεται να παγιωθεί. Εξάλλου, δεν είναι τυχαίο που πολλοί συνάνθρωποί μας, όταν έγιναν συνταξιούχοι, απελευθέρωσαν τη δημιουργικότητά τους, κρυμμένα για πολλά χρόνια ταλέντα και χόμπυ βρήκαν τον τρόπο να “ανθίσουν”, περισσότερος και ποιοτικότερος χρόνος αφιερώθηκε στον εαυτό τους, στα παιδιά ή στα παιδιά των παιδιών τους ή σε άλλους σκοπούς που αξιολόγησαν ως σημαντικούς, ενώ και η συμβολή τους με το πολύτιμο κεφάλαιο της εμπειρίας και των γνώσεων αποδείχθηκε ουσιαστική. Συνεπώς, η αποχώρηση από ένα επάγγελμα δε σημαίνει παραίτηση από τη ζωή.
Αν συνεκτιμηθεί ο πενιχρός αριθμός διορισμών μονίμων και αναπληρωτών εκπαιδευτικών, στις οποίες θα προβεί φέτος το Υπουργείο Παιδείας, οι οιωνοί για τη νέα χρονιά δεν είναι ευνοϊκοί. Η ηγεσία και οι υπηρεσίες του Υπουργείου έχουν εναποθέσει τις ελπίδες για λύση του γόρδιου δεσμού στην επανάκαμψη στα σχολεία 5.000 περίπου αποσπασμένων εκπαιδευτικών, στη δυνατότητα μετακινήσεων όσων πλεονάζουν ακόμη και εκτός ορίων ΠΥΣΠΕ / ΠΥΣΔΕ / Περιφερειακής Διεύθυνσης, καθώς και στις πιθανές ανακλήσεις αιτήσεων συνταξιοδότησης. Σημειωτέον, ότι η δυνατότητα για ανακλήσεις έχει καταληκτική ημερομηνία την 20ή Αυγούστου 2010, σύμφωνα με σχετική εγκύκλιο του Υπουργείου.
Αυτή είναι η εικόνα στο μακροεπίπεδο, κοιτώντας δηλαδή τα πράγματα από ψηλά. Όμως θα ήθελα να σταθώ λίγο περισσότερο στο θέμα της συνταξιοδότησης, μιας και – όπως φαίνεται – σύντομα θα αποτελεί απατηλό όνειρο, αντικείμενο έρευνας για τον ιστορικό του μέλλοντος, μια θολή ανάμνηση των εργασιακών δικαιωμάτων που είχαν κάποτε οι άνθρωποι. Προσεγγίζοντας το θέμα από μία πιο συναισθηματική πλευρά, νομίζω πως η αποχώρηση από τον εργασιακό βίο συνοδεύεται από αντικρουόμενα συναισθήματα. Από τη μια, αισθάνεται κανείς απελευθερωμένος από τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη δουλειά του. Από την άλλη, η συγκίνηση για τα χρόνια που πέρασαν είναι λογικά αναπόφευκτη. Η αναπόληση του παρελθόντος μαζί με κάποιες σκέψεις για το ενδεχόμενο να βρεθεί στο περιθώριο της ζωής, τον τρομοκρατούν. Η φράση απόμαχος της ζωής δεν είναι και η πλέον σαγηνευτική. Ασφαλώς, ο βαθμός στον οποίο συμπλέκονται τα συναισθήματα χαράς και λύπης ποικίλλει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Ενδεχομένως, δε, να υπάρχει μια διαφοροποίηση μεταξύ ανδρών και γυναικών ως προς αυτό το σημείο. Καθώς η γυναίκα εξακολουθεί να έχει σε μεγάλο βαθμό τη φροντίδα του σπιτιού, η αποχώρηση από το επάγγελμα την απαλλάσσει από ένα σημαντικό φορτίο εργασίας. Συνεπώς, είναι περισσότερο πιθανό η αποχώρηση της γυναίκας από το πεδίο του επαγγέλματος να δημιουργεί ευχάριστα συναισθήματα.
Συνομιλώντας με λίγους υποψηφίους συνταξιούχους και παρατηρώντας πολύ περισσότερους εξ αυτών, προσπάθησα να διακρίνω στα λόγια και τις εκφράσεις του προσώπου τους σημεία πρόσβασης στον κόσμο των συναισθημάτων τους. Η Ε. μου έλεγε πόσο αποκαρδιωμένη αισθανόταν από τη διάχυτη έλλειψη πειθαρχίας στις τάξεις μεγάλου σχολείου της πόλης. Δεν έκρυβε την ανυπομονησία της να βγει στη σύνταξη. Αν υπάρχει μια φράση που θα μπορούσε να περιγράψει την κατάστασή της, αυτή πιστεύω πως θα ήταν “εργασιακή εξουθένωση”. Η Σ. επεσήμανε πως η παραίτηση από την υπηρεσία ήταν μονόδρομος, λαμβάνοντας υπόψη τα μέτρα για το ασφαλιστικό. Ο Ι. αμφιταλλαντευόταν για το τί θα έκανε. Η καρδιά τού υπαγόρευε να μείνει, ενώ η λογική να αποχωρήσει. Όμως τόνιζε ξανά και ξανά πως είχε ετοιμάσει ένα πλάνο δραστηριοτήτων για τη φάση της συνταξιοδότησης. Ο Ε. δεν κατάφερε να κρύψει τη συγκίνησή του κατά την αποχώρηση. Τα δάκρυα σύντομα ανέβηκαν στα μάτια και ένας κόμπος εγκαταστάθηκε πεισματικά στο λαιμό, κάνοντας δύσκολη την εκφορά του λόγου.
Η θλίψη όμως δε χρειάζεται να παγιωθεί. Εξάλλου, δεν είναι τυχαίο που πολλοί συνάνθρωποί μας, όταν έγιναν συνταξιούχοι, απελευθέρωσαν τη δημιουργικότητά τους, κρυμμένα για πολλά χρόνια ταλέντα και χόμπυ βρήκαν τον τρόπο να “ανθίσουν”, περισσότερος και ποιοτικότερος χρόνος αφιερώθηκε στον εαυτό τους, στα παιδιά ή στα παιδιά των παιδιών τους ή σε άλλους σκοπούς που αξιολόγησαν ως σημαντικούς, ενώ και η συμβολή τους με το πολύτιμο κεφάλαιο της εμπειρίας και των γνώσεων αποδείχθηκε ουσιαστική. Συνεπώς, η αποχώρηση από ένα επάγγελμα δε σημαίνει παραίτηση από τη ζωή.
Κλείνοντας, δεν έχω παρά να ευχηθώ στους παραιτηθέντες συναδέλφους υγεία, δύναμη και κάθε καλό στη ζωή τους.
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ από το ιστολόγιο της κας Μαρίας Κρομμύδα
..........................................................
«Η δασκάλα» από τη μεγάλη κυρία των γραμμάτων της Κρήτης και ποιήτρια Σοφία Μαυροειδή - Παπαδάκη:
Η Δασκάλα.
Πόσες φορές αποτραβιέται
μοναχή, πέρα απ’ τα παιδιά
και πικραμένη συλλογιέται
όσα της σφίγγουν την καρδιά.
Ω τα χρυσά που έφυγαν νιάτα
μ’ όνειρα πόσα ήταν γεμάτα !
Προβιβασμός, υποτροφία,
κάποια της τύχης αλλαγή,
δύο τρία χρόνια υπηρεσία
κι’ ένας λεβέντης μιαν αυγή,
που θα την κλειούσε αρχόντισά του
Στο σπίτι του και στην καρδιά του.
Μάταν φτωχό το σπιτικό της
και καρτερούσαν να θραφούν
γονιοί κι’ αδέλφια απ’ το μιστό της
και χρέη παλιά να πλερωθούν.
Κι’ αυτός, μικρός, δεν εξαρκούσε
κι’ όλο πιο μπρος τον εξοφλούσε.
Έχει σβυστεί στο πρόσωπό της
κάθε της νιότης ομορφιά.
Κι’ όσα διδάσκει στο σκολειό της
δεν τα πιστεύει εκείνη πια.
Κι’ όλο και γίνεται η δασκάλα
πιο νευρική και πιο ασπρομάλλα.
Άλλες μαθήτριες παντρευτήκαν
άλλες, παιδάκια, εγίναν νιές
από τη μνήμη της σβυστήκαν
πόσες εδίδαξε γενιές.
Στη νιότη τους, π’ ανθεί και δένει,
μετράει τα χρόνια της θλιμμένη.
Κι’ όμως, στην έδρα της εκείνη,
για λευτεριά, για δικαιοσύνη,
διδάσκει πάντα και κηρύττει,
με ραγισμένη τη φωνή,
π’ όλο και βγαίνει πιο βραχνή
από το χρόνιο φαρυγγίτη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου